Jak oddać piękno gór? Jak ukazać energię, którą emanują? Jak poprzez dostępne nam środki wyrazu uchwycić złożoność przyrody?
Pochodzący z Podhala Jan Półkoszek znalazł na to swój własny, bardzo indywidualny sposób.
Tradycyjne malarstwo na szkle samo w sobie jest techniką trudną. Zdaniem Artysty niewystarczającą, aby oddać boski charakter przyrody, a w szczególności Panów, Królów, Władców – jak sam z określa góry. Jan Półkoszek postanowił zastosować specjalny środek wyrazu – „metodę formy bezpośredniej” – w której farby na szkło nakłada bez wcześniejszego szkicu.
Na wystawie zatytułowanej „Mutacja wyobraźni” zobaczymy cztery cykle: „Dzikie Tatry” stanowiący nowoczesne impresje tatrzańskie, „Skrajności i szczyty” – ukazujący działanie światła na poziomie szczytów górskich, „Dotyk lasu” pełen ambiwalentnych odczuć oraz „Flora i motyle”.
Mutacja wyobraźni
Jan Półkoszek
malarstwo na szkle
Galeria Główna u Attavantich
Wernisaż wystawy: 17 stycznia godz. 18.00
Czas trwania wystawy: 18 stycznia – 28 lutego
O Autorze
Nazywam się Jan Półkoszek. Pochodzę z Bystrej Podhalańskiej koło Rabki na Podhalu. Od 12 lat zajmuje się malarstwem na szkle. Jestem w tej dziedzinie samoukiem, twórcą samorodnym. Do wszystkiego w swej pracy artystycznej dochodziłem tylko własną, ciężką pracą.
Nie pobierałem też żadnych studiów ani tez nauk w tej dziedzinie. Twórczość moja jest skutkiem osobistych doświadczeń w kontakcie z malarstwem na szkle twórców Podtatrza, Orawy, jak również z tradycją góralską oraz co najważniejsze żywą przyrodą gór.
Mój styl jest samorodny i specyficzny. Nie odnosi się tematycznie do innych twórców i nurtu klasycznego malarstwa na szkle. Chcę zaznaczyć od razu, ze wykorzystuje metodę malarstwa na szkle do swojego odmiennego stylu oraz malowania przez impresje przestrzeni górskiej.
Wielokrotnie obawiałem się jak będą go odbierać malarze nurtu klasycznego, lecz niepotrzebnie. Obrazy były odebrane z uznaniem i spora doza zaciekawienia i zaskoczenia.
Osobiście zetknąłem się z racji pochodzenia z malarstwem na szkle Podtatrza i Orawy. Jest ono przepiękna sztuką ludową wyrażającą magię i oryginalność kultury góralskiej, tradycji ludowej „łuku Karpat” jak również religii, która się w tych regionach ścisłe zakorzenia i kultywuje na żywo.
Współcześnie działa wielu Twórców, którzy realizują nurt tradycyjny tego malarstwa. Niektórych znam osobiście. Wątki tematyczne malarstwa na szkle są przeważnie osadzone w kulturze, tradycji i religii. Lecz nie jest to miejsce gdzie chciałbym się o tym rozpisywać. Wyłamałem się z „nurtu tradycyjnego” tego malarstwa. Zapragnąłem pokazać cos innego, realny świat gór jeżykiem malarstwa na szkle. Obraz na szkle jest rodzajem „magicznego obrazu”, „bajkowej animacji”, „klatki filmu animowanego”. W odbiorze postrzega się go powszechnie jako „cos osobliwego” jako „magiczną kompozycję kontrastów”. Postanowiłem iść swoją, inną drogą twórczą oraz pokazać w tym malarstwie przestrzeń górską. Zmieniłem też metodę malarską, ponieważ maluje używając własnej formy; odcienie barw oraz kompozycje kontrastów bez wcześniejszych szkiców na malowanej tylnej powierzchni szkła. Jest to trochę nowatorskie i trudne. Ale dające ciekawe efekty. W skrócie, moje prace są rodzajem impresji zastosowanej do malarstwa górskiego na szkle.
Większość moich prac poświęcona jest tematyce tatrzańskiej. Pierwszy mój kontakt z obrazami na szkle miał miejsce w Zakopanem na Jaszczurówce, gdzie jako student zajmowałem się opieką i sprzedażą tychże obrazów w galerii, gdzie wystawiali się zakopiańscy artyści. Miałem wtedy dużo czasu za kawalera i mogłem się w wolnym czasie poświęcać obcowaniu z przyroda Tatr w jej pełnej postaci. Był to czas gdzie tamten świat wywarł na mnie niezatarte znamię i odbił się na mnie niczym matryca na materiale. Podjąłem próbę malowania na szkle światłem przyrodę gór. Chciałem od zawsze zrobić styl, który potrafi oddać rzeczywistość gór poprzez osobliwe zjawiska, które powoduje w nich światło.
Światło.
Światło jest medium pozwalającym odbierać świat realny. A w górach powoduje osobliwe i rzadkie zjawiska wizualne. Światło załamuje się, rozszczepia, polaryzuje, mocno zmienia natężenie. Tworzy kolory rzeczywistego świata. Wyłania różne kontrasty form górskich. Daje możliwość widzenia przyrody żywej i martwej w różnych odcieniach i barwach. W obserwacji świata górskiego światło tworzy różne perspektywy widzenia i odsłania różne płaszczyzny przestrzeni na różnych wysokościach. Gdy jesteśmy w górach wysoko na poziomie chmur możemy znaleźć się nagle w ciemności, a następnie widzieć różne odsłony przestrzeni gór, dolin i lasów we wszystkich odcieniach
barw. Jakie jest światło i pogoda taki jest odbiór świata. W górach wszystkie nawet najprostsze zjawiska jak burze, deszcz, pory dnia, mgły, wiatr halny, chmury w świetle są inne, bardziej złożone i bogatsze wizualnie.
Oryginalność moich obrazów przejawia się w tym ze ich odbiór zależy od rodzaju i natężenia światła z otoczenia gdzie przebywają. Prace są tak specyficznie skonstruowane ze niejako pochłaniają światło z zewnątrz i oddają je ze swojego wnętrza.
Wystawy.
- 2012 – Myślenice, Miejski Dom Kultury.
- 2015 – rodzinna Rabka Zdrój, Galeria pod Aniołem
- 2016 – Zawoja, Babiogórski Park Narodowy
- 2016 – Markowa
- 2017 – Sidzina
- 2022 – Jabłonka na Orawie, Orawskie Centrum Kultury
- 2022 – Jarosław, Galeria „Rynek 6”
Mój obraz na szkle jest odbiciem i nawiązaniem do osobliwej sytuacji i zjawiska, które ma miejsce w górach i jest związane z działaniem i obecnością światła w przyrodzie. Jest to próba przejęcia i utrwalenia tego w malarstwie, ponieważ te momenty są bardzo ulotne i krótko występują w przyrodzie.
