Na czas VI Międzynarodowego Festiwalu Kultury Kresowej w Galeriach Głównej i w Holu u Attavantich, zawisły fotografie ukazujące współczesne miejscowości i krajobrazy Podola. Wystawę przygotowali członkowie Jarosławskiego Towarzystwa Fotograficznego ATEST 2000 oraz sympatycy Kresów.
Podole to pojęcie pojemne
i szerokie jak kraina geograficzna („dolna” względem sąsiedniej wyższej), którą
przede wszystkim oznacza. Przyroda Podola jest niezwykle łaskawa dla ludzi:
żyzne czarnoziemy i lessy, ciepły klimat, liczne rzeki, jeziora i stawy, lasy
dębowe Opola i Podola zachodniego, niewysokie pasmo górskie zwane Miodoborami,
doliny i jary w których można zakładać osady chronione przed zimowym wiatrem i
drapieżnym wzrokiem najeźdźcy – wszystkie te czynniki tworzyły idealne wręcz
warunki do osadnictwa, pracy na roli, hodowli, rybołówstwa, myślistwa. Podole
to potężny pierwotnie, przechodzący w stepy czarnomorskie obszar zasiedlany
przez szlachtę polską od XIV wieku, określany później jako województwo
podolskie. Po upadku Polski królewskiej część Podola pod zaborem rosyjskim
nazywana była gubernią podolską, zaś obszar zaboru austriackiego (a także za II
RP – jako województwo tarnopolskie) – ograniczony był od południa Dniestrem, a
od wschodu Zbruczem. Najdalej wysuniętą na południowy wschód miejscowością tak
okrojonego polskiego Podola były Okopy św. Trójcy, a na północy leżała stolica
województwa – Tarnopol. Podole to kraina potężnych zamków, warowni, stanic i czatowni,
rzeczywiste Przedmurze Chrześcijaństwa, gdzie polskie rycerstwo powstrzymywało
przez kilka stuleci najazdy innowierców (pohańców,
jak pisał Sienkiewicz). Podole to najbardziej niszczona wrogimi najazdami
dzielnica Rzeczpospolitej, to teren niezliczonej ilości bitew i potyczek, klęsk
i triumfów, to ziemia bohaterów i ludzi wolnych, nieujarzmionego, wielkiego
ducha. Ziemia przesiąknięta krwią rycerską, żołnierską i krwią niewinnych ofiar
zbrodniczych ideologii XX wieku. Podole to obszar tęsknot, natchnienie poetów,
pisarzy i malarzy. Dla deportowanych, ekspatriantów to Arkadia, kraina ich
szczęśliwego dzieciństwa. Dla nas, żyjących – dziedzictwo i obowiązek, obszar
chroniony pamięcią i miłością…/ Artur
Doliwa Dobrucki
PODOLE
Wystawa fotografii
Wystawa, którą mamy zaszczyt Państwu
zaprezentować jest plonem czterodniowego, objazdowego pleneru fotograficznego,
który odbył się w dniach 19-22 września 2013 roku.
Uczestnikami pleneru byli członkowie
klubu fotograficznego ATEST 2000, członkowie jarosławskiego oddziału
Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo Wschodnich oraz miłośnicy
Kresów.
Trasa pleneru wiodła od Brzeżan i
Podhajec przez Buczacz, Złoty Potok, Jazłowiec, dolinę Czerwonogrodu, Zaleszczyki,
Krzywcze, Okopy św. Trójcy, Chocim i Kamieniec Podolski aż po Bakotę – miejsce
gdzie dawne Pobereże przechodzi w krainę zwaną Besarabią. Droga powrotna wiodła
przez Skałę Podolską nad Zbruczem, na dawnej granicy polsko-bolszewickiej.
Eksponowane zdjęcia stanowią znikomą
część – z jednej strony – dokumentacji fotograficznej obrazującej zabytki
Podola, krainę i ludzi ją zamieszkujących, z drugiej – dzieł
artystycznych, natchnionych pięknem przyrody i tym czymś nieuchwytnym, co
zwykliśmy nazywać genius loci.
Autorami prezentowanych zdjęć są: Marta
Kurpiel, Barbara Nieścior, Elżbieta Śliwińska, Elżbieta Ślusarz, Artur
Dobrucki, Andrzej Gwóźdź, Janusz Iwaszek, Andrzej Kowalski, Łukasz Roga, Piotr
Stasieńko.
Ograniczona przestrzeń wystawowa pozwala
na pokazanie niektórych (wybranych jako ważne poznawczo, interesujące
artystycznie) zdjęć. Czy był to wybór słuszny – zechciejcie Państwo ocenić
sami…/Autorzy
